Η Διακυβέρνηση ως άξονας της έξυπνης πόλης είναι κεντρικής σημασίας επειδή εδώ υλοποιείται η επαφή του πολίτη με την Τοπική αρχή για την εξυπηρέτηση του αλλά και την συμμετοχή του στη ζωή της πόλης.

Online Υπηρεσίες

Η γρήγορη και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών και των επισκεπτών της πόλης είναι ένα σημαντικό κομμάτι του άξονα της Διακυβέρνησης.  Γι’ αυτό το λόγο, οι πρωτοβουλίες σε αυτό τον τομέα ήταν από τις πρώτες δραστηριότητες του Ηρακλείου στην στρατηγική έξυπνης πόλης που ξεκίνησαν το 2007 και του έδωσαν όχι μόνο τοπική αλλά και διεθνή αναγνωρισιμότητα.

Μερικές από αυτές τις υπηρεσίες είναι:

• City Portal – Η διαδικτυακή πύλη (www.heraklion.gr) είναι η κεντρική τοποθεσία από όπου προσφέρονται όλες οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Ήταν μία από τις πρώτες διαδικτυακές πύλες της χώρας που πρόσφεραν υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όταν ξεκίνησε τη σημερινή της μορφή στα τέλη του 2007. Είναι στην πρώτη τριάδα επισκεψιμότητας μεταξύ των δημοτικών ηλεκτρονικών πυλών της χώρας.
• Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες και Ηλεκτρονική διεκπεραίωση αιτημάτων.

Ο Δήμος Ηρακλείου είναι ένας από τους πρώτους δήμους της χώρας που προσφέρει ένα σύνολο από 163 ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους δημότες του. Οι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν τα επίσημα έντυπα, τα συμπληρώνουν και να τα υποβάλουν σε απευθείας σύνδεση ή τα εκτυπώνουν και τα συμπληρώνουν με το χέρι.

• e-πληρωμές – για τις πληρωμές των οφειλών προς το Δήμο
• e-βιβλιοθήκη – για τη δέσμευση των βιβλίων που πρόκειται να δανειστούν από τη δημόσια βιβλιοθήκη σε απευθείας σύνδεση
• Βάση δεδομένων των διοικητικών αποφάσεων – μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων όλων των διοικητικών αποφάσεων που λαμβάνονται από τις δημοτικές επιτροπές του δήμου από 01/01/1990 και μετά.
• Πολεοδομία GIS – ένα σύστημα GIS για την οργάνωση των δεδομένων του πολεοδομικού σχεδιασμού με σκοπό την ταχύτερη, ευκολότερη και καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη.

Επικεντρώνουμε την προσοχή μας στην ενίσχυση της εστιασμένης προσωπικής εξυπηρέτησης των πολιτών, της βελτίωσης της διαδραστικότητας, και στην μείωση του κόστους των υπηρεσιών.Η προσωπική εξυπηρέτηση μέσω ΤΠΕ μπορεί  να μειώσει το κόστος το υπηρεσιών αλλά ταυτόχρονα να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα τους.

Οι προσπάθειες θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια ώστε ολοένα και περισσότερες υπηρεσίες να παρέχονται προς τους πολίτες, όπως για παράδειγμα η παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής πληρωμής Κοινωνικών Παροχών.  Έτσι αποφεύγονται οι παραδοσιακές ουρές στις υπηρεσίες και υπάρχει η δυνατότητα εγκαίρων πληρωμών σε αυτούς που το έχουν ανάγκη.

Υποδομές Ευρυζωνικότητας.

Επειδή η ευρυζωνικότητα φτάνει στο σημείο να είναι τόσο σημαντική όσο το τρεχούμενο νερό και ηλεκτρικό ρεύμα, η Πόλη του Ηρακλείου συνειδητοποίησε τη σημασία της προώθησης και τη βελτίωση της διείσδυσης της.  Από την εισαγωγή των ευζωνικών προϊόντων στην Ελλάδα, ο ρυθμός διείσδυσης των υπηρεσιών αυτών στην αγορά ήταν μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο[1], και ως αποτέλεσμα σήμερα, σχεδόν 100% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε κάποια μορφή ευρυζωνικής σύνδεσης.

Οι υποδομές που περιγράφονται παρακάτω αποτελούν βασική αιτία για την αποτελεσματική αυτή διείσδυση.

Κάλυψη Ασύρματου Δικτύου Wi-Fi

Στο πλαίσιο των προσπαθειών της Πόλης να φέρει την ευρυζωνικότητα και τις νέες τεχνολογίες όσο το δυνατόν πιο κοντά στον πολίτη, το ασύρματο δίκτυο ελεύθερης πρόσβασης προσφέρει δωρεάν ασύρματη πρόσβαση στο Ίντερνετ στις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της πόλης, καθώς και σε ορισμένες απομακρυσμένες περιοχές του Δήμου.  Αυτό έχει προστεθεί στη διαθέσιμη ευρυζωνική συνδεσιμότητα, ιδίως στους χρήστες «στο δρόμο» με τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας.

Συνεχώς αυξάνεται το ασύρματο δίκτυο σε μέγεθος, σε χωρητικότητα καθώς και σε ποιότητα υπηρεσίας με πάνω από 132 σημεία πρόσβασης σε όλο το Δήμο και με προγραμματισμένες αναβαθμίσεις σε όγκο δεδομένων καθώς και σε νέες τεχνολογίες.  Αυξάνουμε σε δρόμους, πλατείες και άλλα σημεία συγκέντρωσης κατοίκων και επισκεπτών, τα σημεία ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο.  Βασικός στόχος μας είναι η πλήρη κάλυψη του ιστορικού κέντρου της πόλης ,της παραλιακής λεωφόρου και των σημαντικότερων πλατειών στην πόλη και τα χωριά.

Κάλυψη Ευρυζωνικών Υπηρεσιών

Ένας βασικός παράγοντας που συνέβαλε σε αυτή την έκρηξη ευρυζωνικών υπηρεσιών στην Πόλη του Ηρακλείου είναι η εγκατάσταση των ιδιόκτητων δικτύων οπτικών ινών στην πόλη.  Δόθηκε το δικαίωμα διέλευσης από τον Δήμο σε τέσσερις εταιρίες παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών για την εγκατάσταση των δικτύων τους σε όλη την πόλη, αυξάνοντας έτσι τη διείσδυση των υπηρεσιών καθώς και στη βελτίωση των υπηρεσιών και του ανταγωνισμού.

Επιπλέον, ο Δήμος Ηρακλείου μέσω άλλης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων από την Κοινωνία της Πληροφορίας έχει εγκαταστήσει το δικό του Μητροπολιτικό Δίκτυο Οπτικών Ινών για χρήση στο δημόσιο τομέα.  Το δίκτυο αυτό συνδέει ήδη 150 κτίρια του δημόσιου τομέα που περιλαμβανει σχολεία, αθλητικά κέντρα, νοσοκομεία και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με πάνω από 80 χιλιόμετρα καλωδίων οπτικών ινών.

Στα πλαίσια αυτά αυξάνουμε, με τις κατάλληλες πολιτικές, την ταχύτητα και την ασφάλεια πρόσβασης στο διαδίκτυο (ευρυζωνικότητα), μέσω της αύξησης του μεγέθους τού Μητροπολιτικού Δικτύου Οπτικών Ινών. Κάθε δρόμος που κατασκευάζεται θα διαθέτει εφεξής έτοιμη υποδομή σωληνώσεων για την τοποθέτηση οπτικών ινών.

Κάλυψη Αισθητήρων

Τοποθετούμε αισθητήρες για τη συλλογή και μετάδοση δεδομένων της καθημερινής ζωής του τόπου. Στοιχεία κλιματολογικά, μεταφορών, ενεργειακής κατανάλωσης κ.λπ., θα συλλέγονται στο πληροφοριακό σύστημα του Δήμου και μετά την επεξεργασία τους θα αξιοποιούνται για τη διαχείριση και την επίλυση των προβλημάτων.Επίσης στους πολίτες θα παρέχεται μέσω  εφαρμογής παρουσίασης δεδομένων έξυπνων υποδομών η δυνατότητα προβολής χρήσιμων πληροφοριών συλλεγόμενων μέσω του δικτύου έξυπνων αισθητήρων που θα τοποθετηθούν σε διάφορα σημεία στην πόλη του Ηρακλείου και το οποίο βασίζεται σε τεχνολογίες του Διαδικτύου των Αντικειμένων.

Αναλυτικότερα οι πολίτες θα παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την ανάλυση των συλλεγόμενων δεδομένων σχετικά με την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος (π.χ., κυκλοφοριακή κίνηση, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, επίπεδα θορύβου, μόλυνση της ατμόσφαιρας και των υδάτων, κτλ.).

Παρακάτω παρουσιάζονται παραδείγματα κόμβων μέτρησης περιβαλλοντικών παραγόντων:

Ανάπτυξη πρωτότυπων κόμβων μέτρησης περιβαλλοντικών παραγόντων, όπου κάθε κόμβος  θα μπορεί να περιλαμβάνει τους αισθητήρες για:

• Μέτρηση θερμοκρασίας και υγρασίας της ατμόσφαιρας
• Μέτρηση επιπέδων θορύβου (ήχου)
• Μέτρηση σωματιδίων PM10
• Μέτρηση αερίων (gas sensor)
• Μέτρηση επιπέδου φωτός (light level)
• Μέτρηση βροχής (rain sensor)

Άλλου τύπου κόμβοι περιλαμβάνουν:

• Κόμβοι μέτρησης ποιότητας και στάθμης νερού για το δίκτυο δεξαμενών άρδευσης
• Κόμβοι έξυπνης στάθμευσης
• Κόμβοι έξυπνου φωτισμού

Ανοιχτή Διακυβέρνηση

Με επιλογές χωροταξικού σχεδιασμού, ενισχύουμε τον αστικό εξοπλισμό σε επιλεγμένα σημεία, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση, η μετακίνηση, η πληροφόρηση και η εξυπηρέτηση των κατοίκων και των επισκεπτών. Θα επενδύσουμε σε εξωτερικά και εσωτερικά “κιόσκια πληροφορίας” (info-kiosks),ηλεκτρονικές πινακίδες ενημέρωσης, “έξυπνες στάσεις” μεταφορικών μέσων, τοποθέτηση φωτιστικών τεχνολογίας led και συστημάτων ηλεκτρονικού ελέγχου της στάθμευσης, βελτιώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα μας.

Δημιουργούμε ενιαίο πλαίσιο για τη διαχείριση της γεωχωρικής πληροφορίας. Η οργάνωση δεδομένων και πληροφοριών λαμβάνοντας υπόψη τη χωρική (και χρονική) τους διάσταση θα αποτελέσει το εργαλείο για την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας και τη δημιουργία κοινής επιχειρησιακής εικόνας (common operational picture), τόσο στις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου όσο και τη Διοίκηση. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει:

• Θέσπιση και εφαρμογή κοινών κανόνων για τη συλλογή, διαχείριση και επεξεργασία και διακρίβωση του θεσμικού ή μη χαρακτήρα της γεωχωρικής πληροφορίας
• Δημιουργία ενιαίου αποθετηρίου (γεω)δεδομένων
• Υιοθέτηση αρχών ανοικτότητας και διεθνών προτύπων
• Ανάπτυξη διαλειτουργικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών
  • Πρόσβασης
  • Επεξεργασίας
  • Καταλογοποίησης
  • Αισθητήρων (Sensor Web)

Ανοικτό λογισμικό, ανοιχτά δεδομένα, ανοικτά πρότυπα

Βασικό στοιχείο της πολιτικής μας είναι η επιλογή ανοικτών προτύπων στην αποθήκευση και διακίνηση της πληροφορίας, καθώς και η χρήση Ανοικτού Ελεύθερου λογισμικού.

Ανοίγουμε το “ψηφιακό περιεχόμενο” του Δήμου, τις πληροφορίες, δηλαδή, και τα δεδομένα που διαθέτει, σε όλους τους πολίτες. Δημιουργούμε έτσι τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτών των δεδομένων για τη βελτίωση της τοπικής επιχειρηματικότητας, της συμμετοχής και της ποιότητας ζωής. Ακολουθούμε το παράδειγμα όλων των πρωτοπόρων πόλεων στον κόσμο για επενδύσεις σε ανοικτές ψηφιακές υποδομές.

Εφαρμογές Κινητών Συσκευών

Δίνουμε βάρος στην ανάπτυξη και τη διάθεση εφαρμογών πληροφόρησης, εξυπηρέτησης και συμμετοχής των κατοίκων και επισκεπτών στη ζωή του τόπου μας. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην ανάπτυξη εφαρμογών για τις κινητές συσκευές τηλεφωνίας και μικρών φορητών υπολογιστών (Tablets).

Μερικά παραδείγματα εφαρμογών είναι:

• Εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας για παρουσίαση πολυμεσικού περιεχομένου.
• Εφαρμογές ξενάγησης στην πόλη του Ηράκλειου για φορητές συσκευές μέσα από εναλλακτικές διαδρομές και θεματικές ενότητες προσαρμοσμένες στα ενδιαφέροντα του κάθε χρήστη.
• Εφαρμογές ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης των πολιτών για όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται από τον Δήμο Ηρακλείου.

Προστασία Προσωπικών Στοιχείων

Ο Δήμος Ηρακλείου αναγνωρίζοντας τα προβλήματα διαχείρισης των προσωπικών δεδομένων θα εγγυάται πολιτικές προστασίας των πολιτών από κακόβουλη χρήση των δεδομένων που προκύπτουν από τις συναλλαγές τους με τα πληροφοριακά συστήματα του Δήμου.

Ήδη ακολουθεί τέτοιες πολιτικές σε συνεργασία με ευρωπαϊκά ιδρύματα μέσω του προγράμματος RERUM (REliable, Resilient and secUre IoT for sMart city applications) .Το πρόγραμμα έχει ως σκοπό την ανάπτυξη, την αξιολόγηση και την δοκιμή ενός αρχιτεκτονικού πλαισίου για τα αξιόπιστα και ασφαλή δίκτυα έξυπνων αντικειμένων που υποστηρίζουν καινοτόμες εφαρμογές Έξυπνων Πόλεων.  Το πλαίσιο αυτό βασίζεται στην έννοια της «ασφάλειας και προστασίας προσωπικών δεδομένων ως αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού», για την αντιμετώπιση των πιο κρίσιμων παραγόντων για την επιτυχία των εφαρμογών έξυπνων πόλεων.

Έξυπνη Διαχείριση Πόλεων (intelligent management).

Αξιοποιώντας το διαδίκτυο των πραγμάτων θα συλλέγουμε άμεσα μετρήσεις με κρίσιμα δεδομένα για τη ζωή της πόλης σε τομείς όπως :

Μεταφορές, Περιβάλλον, Ενέργεια, Διαχείριση συμμετοχικών δραστηριοτήτων, Πολιτική προστασία, Συνεργασίες Τοπικών Φορέων κά.

Από τη διαχείριση των παραπάνω δεδομένων μέσω «έξυπνων» συστημάτων θα διευκολύνονται οι τοπικές αρχές στη λήψη αποφάσεων για την βελτίωση της ποιότητας ζωής.

[1]http://www.oecd.org/sti/broadband/1.5-BBPenetrationHistorical-Data-2014-12.xls